Tuần hoàn bùn trong hệ thống xử lý nước

Trong quá trình hoạt động của bể lắng sẽ sản sinh ra một lượng bùn, vậy bùn đó sẽ đi đâu và được xử lý như thế nào. vì sao trong hệ thống xử lý nước thải có bước tuần hoàn bùn dư hay nước bùn dư

Vì sao cần tuần hoàn bùn hoạt tính trong hệ thống xử lý nước thải?

Cần tuần hoàn bùn hoạt tính để duy trì nồng độ vi sinh vật ổn định trong bể hiếu khí, đảm bảo hiệu quả xử lý chất hữu cơ. Việc tuần hoàn còn giúp tránh mất bùn ra khỏi hệ thống, duy trì tuổi bùn thích hợp và ổn định quá trình sinh học.

1. Duy trì mật độ vi sinh vật (MLSS):
Trong bể hiếu khí, vi sinh vật là “nhân tố chính” phân hủy các chất hữu cơ (BOD, COD).
Khi bùn được tuần hoàn từ bể lắng thứ cấp quay lại, nó giúp duy trì lượng vi sinh đủ lớn để hệ thống hoạt động hiệu quả.

2. Ổn định quá trình xử lý:
Tuần hoàn bùn giúp tránh biến động đột ngột về lượng vi sinh khi lưu lượng hoặc tải trọng nước thải thay đổi.

3. Tránh thất thoát bùn ra ngoài:
Nếu không tuần hoàn, phần lớn vi sinh vật sẽ lắng xuống bể lắng và bị thải bỏ, khiến bể hiếu khí thiếu “vi sinh vật làm việc”, làm giảm hiệu quả xử lý.

4. Duy trì “tuổi bùn” hợp lý:
Tuổi bùn (SRT) là thời gian trung bình vi sinh tồn tại trong hệ thống. Tuần hoàn giúp kiểm soát SRT → giữ cho vi sinh vật trẻ, khỏe, hoạt động tốt.

5. Tăng hiệu quả lắng và giảm bùn thải:
Bùn được quay vòng nhiều lần trước khi bị loại bỏ, giúp giảm lượng bùn thải cuối cùng và nâng cao hiệu suất sinh học.

Vậy tại sao vẫn phải “tuần hoàn” một phần nước bùn dư?

✔ Mục đích chính:

Ổn định hoạt động vi sinh:
Khi tuần hoàn một phần bùn dư, lượng vi sinh vật trong hệ thống được duy trì ở mức ổn định, không tăng quá cao gây bùn nở hoặc giảm quá thấp làm giảm hiệu quả xử lý.
Tận dụng vi sinh vật còn hoạt động:
Trong bùn dư vẫn còn nhiều vi sinh vật còn sống và có khả năng phân hủy chất hữu cơ.
Khi tuần hoàn lại, ta tận dụng lại khả năng xử lý này, giảm lãng phí sinh khối.
Tăng hiệu quả xử lý BOD, COD:
Bùn tuần hoàn (kể cả phần dư) giúp nâng cao mật độ vi sinh vật, từ đó tăng tốc độ phân hủy chất hữu cơ trong bể hiếu khí.
Tránh sốc tải:
Khi tải trọng nước thải tăng đột ngột, việc tuần hoàn một phần bùn dư giúp hệ thống có thêm lượng vi sinh “dự phòng” để xử lý tốt hơn.

Tuy nhiên, nếu không xả bùn dư ra định kỳ thì sao?

Vi sinh vật tích tụ quá nhiều, tiêu thụ hết oxy, gây thiếu oxy trong bể hiếu khí.
Hiệu quả xử lý giảm, bùn nổi hoặc bùn bị phân hủy yếm khí, gây mùi hôi.
Dẫn đến hiện tượng bùn nở (bulking) hoặc trôi bùn ra ngoài theo nước thải đầu ra.